“อำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์” เป็นหนึ่งในอำเภอของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ซึ่งเป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่ภาคตะวันตกของประเทศไทย เรียกว่าก่อนที่จะเดินทางไปยังประตูสู่ภาคใต้อย่างจังหวัดชุมพร จะต้องผ่านจังหวัดที่มีรูปร่างยาว ๆ แห่งนี้เสียก่อน ตัวเมืองประจวบคีรีขันธ์มีสถานที่ท่องเที่ยวน่าสนใจหลายแห่ง แต่สิ่งที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวสายลุยทั้งหลายคงจะหนีไม่พ้นเขาที่สามารถมองเห็นวิวรอบตัวได้ 360 องศา อย่าง “เขาล้อมหมวก”
เขาล้อมหมวก ตั้งอยู่ในบริเวณพื้นที่ที่กั้นระหว่างอ่าวประจวบฯ และอ่าวมะนาว ในพื้นที่และความดูแลของกองบิน 5 กองทัพอากาศ โดยที่แห่งนี้จะเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาเยี่ยมชมเฉพาะวันหยุดนักขัตฤกษ์ที่ติดกับเสาร์อาทิตย์ ช่วงเวลาที่อนุญาตให้นักท่องเที่ยวเดินเท้าขึ้นเขาคือตั้งแต่เวลา 06.00 น. ถึง 16.00 น. โดยสามารถตรวจสอบวันที่สามารถมาท่องเที่ยวได้จาก Facebook ของ กองบิน 5 กองทัพอากาศ
ความสำคัญพื้นที่เขาล้อมหมวก คือ ที่แห่งนี้เคยเป็นพื้นที่ยุทธภูมิที่สำคัญในช่วงสมัยการเกิดสงครามมหาเอเชียบูรพา อันเป็นส่วนหนึ่งของสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อครั้งที่ประเทศญี่ปุ่นเข้ายึดประเทศไทยด้วยการยกพลขึ้นบกที่อ่าวมะนาว จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ สถานที่แห่งนี้เคยถูกใช้เป็นที่หลบภัยให้กับครอบครัวของเหล่าทหารหาญที่ได้เสียสละออกไปสู้รบ นอกจากนี้ยังพบรอยพระพุทธบาทประดิษฐานอยู่บนยอดเขาล้อมหมวกอีกด้วย ซึ่งต่อมาก็ได้มีการสร้างมณฑปครอบรอยพระพุทธบาทนั้นไว้
อย่างไรก็ตามนอกจากความสำคัญดังกล่าวแล้ว สิ่งที่ดึงดูดใจให้นักท่องเที่ยวให้ต่างหลั่งไหลมาที่นี่ก็คงจะเป็นความงดงามของธรรมชาติที่ลงตัวระหว่างขุนเขาเขียวขจี กับท้องทะเลสีครามสดใส ตลอดจนความท้าทายของการได้ป่ายปีนขุนเขาขึ้นไปชมความงดงามเบื้องบนที่ ณ ความสูงจากระดับทะเลปานกลางกว่า 902 ฟุต หรือประมาณ 300 เมตร ซึ่งรวมระยะทางเดินเท้าทั้งหมดประมาณกว่า 2 กิโลเมตร
หากมองเผิน ๆ ระยะทางประมาณนี้ก็ดูเหมือนไม่น่าจะท้าทายหรือลำบากมากจนเกินไปสำหรับนักท่องเที่ยวสายลุยทั้งหลาย แต่หากพิจารณาถึงสภาพความชันของเขาล้อมหมวกที่มีบางช่วงบางพื้นที่ที่ชันจนเรียกได้ว่าเกือบ 90 องศา ประกอบกับลักษณะของเขาที่เป็นหินปูนแหลมคม ที่ต้องใช้ความระมัดระวังในการเดิน การปีนป่ายค่อนข้างมาก ทำให้ระยะเวลาเฉลี่ยของนักท่องเที่ยวที่เดินขึ้นไปเยี่ยมชมธรรมชาติด้านบนรวมแล้วกว่า 2 ชั่วโมง
อย่างไรก็ดีตลอดการเดินทางขึ้นเขานอกจากร่มเงาของต้นไม้ และลมเย็น ๆ ที่พัดมาจากท้องทะเลเบื้องล่าง ตลอดจนวิวทิวทัศน์สองข้างทางที่งดงามที่เป็นส่วนช่วยให้มีกำลังใจในการเดินต่อแล้ว ทางกองบิน 5 ได้จัดให้มีสิ่งอำนวยความสะดวก อาทิ เชือกไว้ให้แก่นักท่องเที่ยว เพื่อใช้ในการเกาะและช่วยในการปีนป่าย ตลอดจนมีเจ้าหน้าที่ทหารใจดีคอยให้บริการอยู่ในหลาย ๆ จุดที่คาดว่าจะเป็นอันตรายแก่นักท่องเที่ยวอีกด้วย
แต่ไม่ว่าระหว่างทางนั้นจะต้องเหนื่อยยากเพียงใด เชื่อเถิดว่าเมื่อก้าวพ้นแนวแมกไม้ขึ้นไปเหยียบย่างอยู่บนยอดเขา ได้มีโอกาสสักการะรอยพระพุทธบาท ได้มีโอกาสเห็นวิวทิวทัศน์ของตัวเมืองประจวบฯ แบบ 360 องศา ที่สามารถมองเห็นอ่าวน้อย อ่าวประจวบ และอ่าวมะนาว อันเป็นที่มาของชื่อที่ใคร ๆ ต่างก็เรียกตัวเมืองประจวบฯ กันจนติดปากว่า “เมืองสามอ่าว” ที่ ณ เบื้องล่างแล้ว ความประทับใจนั้นจะตราตรึงอยู่ในใจอย่างไม่รู้ลืมแน่นอน เพราะไม่เพียงเอาชนะความสูงชันของธรรมชาติมาได้ แต่สิ่งที่มีมากกว่าคือความภาคภูมิใจที่ครั้งหนึ่งเราเองก็เคยเป็นหนึ่งใน “ผู้พิชิตเข้าล้อมหมวก” นั่นเอง